Алматы облысында жастармен өзара іс-қимылдың жаңа моделін қалыптастыру бойынша жүйелі әрі бірізді жұмыс жүргізілуде. Негізгі басымдық – жастардың өзін-өзі дамытуына жағдай жасау, инфрақұрылымды дамыту, жастар бастамалары мен жобаларын қолдау, сондай-ақ маңызды әлеуметтік мәселелерді шешу: жұмыспен қамтуға жәрдемдесу, тұрғын үйге қолжетімділікті арттыру, NEET санатындағы жастарды тарту, кәсіпкерлік пен волонтерлікті дамыту.
Облыстың әкімшілік реформаларынан кейін жастар саясаты мәселелері басқармасы аймақ жастарын қолдайтын тиімді экожүйе құру бойынша белсенді шаралар қабылдауда. Ресми деректерге сәйкес, өңірде 14 пен 35 жас аралығындағы 432 664 жас бар, бұл облыс халқының 28%-ын құрайды. Олардың басым бөлігі – ауыл жастары (366 224 адам), ал қала жастары – 66 440 адам.
2024 жылдың басынан бері Қонаев қаласында, Кеген, Райымбек және Балқаш аудандарында заманауи жастарға арналған коворкинг-орталықтар ашылды. Жыл соңына дейін 85 мыңнан астам жас тұратын Қарасай ауданында да осындай орталық іске қосылады.
Қонаев қаласындағы орталықтың маңызы ерекше – бұл жаңа облыс орталығында пилоттық жобалар іске асырылатын алаңға айналды. Мұнда облыстық Жастар ресурстық орталығы орналасқан, ол жастар саясатын үйлестіретін орталыққа айналды. Ашылған күннен бері орталыққа 12 мыңнан астам адам келіп, күніне 30–40 жас тұрақты түрде қатысуда. Мұнда ұсынылатын қызметтер:
тегін интернет пен коворкинг алаңы,
мемлекеттік бағдарламалар бойынша кеңес беру,
құқықтық және психологиялық көмек,
жұмысқа орналасуға жәрдемдесу,
білім беру курстары мен мастер-кластар,
ауылдық округтерде көшпелі ақпараттық сессиялар.
NEET санатындағы (оқымайтын, жұмыс істемейтін және кәсіптік даярлықтан өтпейтін) жастармен де жүйелі жұмыс атқарылуда. 2025 жылдың ІІ тоқсанының қорытындысы бойынша NEET-жастар үлесі 6,2%-ға (27 459 адам) дейін төмендеді – бұл өткен жылмен салыстырғанда 1,7% немесе 5925 адамға аз.
Мәселені жүйелі шешу үшін облыстық штаб құрылып, NEET-жастардың цифрлық картасы жасалды, әр аудан мен округке нақты KPI және кешенді жоспарлар белгіленді. Басымдық – жастар көп шоғырланған қала маңы аудандарға берілуде.
Нәтижелі жобалардың бірі – базарларда еңбек келісім-шартынсыз жұмыс істейтін бейресми жастарды тартуға бағытталған «Мүмкіндіктер керуені». 22 сауда нүктесіне пайдалы ақпаратпен QR-кодтар орнатылып, 578 жас кеңес алып, 112-сі ресми еңбек шартын жасасты.
«Алатау жастары» өңірлік ипотекалық бағдарламасы арқылы 100 жас отбасы өз баспанасына ие болды. 2025 жылдан бастап бұл бағдарлама «Алатау» атауымен жаңартылып, жастар үшін арнайы квота бөлінеді. Бағдарлама «Отбасы банк» акционерлік қоғамымен бірлесіп жүзеге асырылуда.
Маңызды бағыттардың бірі – «Жасыл ел» бағдарламасы. Соңғы үш жылда 3 мыңнан астам жас уақытша жұмыспен қамтылды, оның 2 мыңнан астамы – ауыл жастары. 2025 жылы тағы 1000-нан астам жасты еңбекке тарту көзделуде.
Жастар бастамалары конкурс негізінде гранттармен қолдауға ие болуда:
2023–2024 жылдары «Тәуелсіздік ұрпақтары» байқауы аясында 30 млн теңгеге 10 грант берілді;
«Zhas project» жобасы аясында 20 млн теңгеге 20 грант ұсынылды.
Мысал ретінде – 3 млн теңге грант ұтып алып, дәстүрлі ат әбзелдерін жасайтын шеберхана ашып, ауыл жастарын осы кәсіпке үйретіп жүрген 20 жастағы Берік Ажимбайды атауға болады.
Жастар ресурстық орталығы базасында жүздеген белсенділерді біріктірген волонтерлік фронт-офис жұмыс істейді. Жүзеге асырылған жобалар:
«Ардагерді ардақтайық»,
«Таза өлке»,
«Жан жылуы».
Шабыт беретін мысал – Айдын мен Алмира есімді жас отбасы апта сайын графикалық дизайн және ағылшын тілі бойынша тегін курстар өткізеді. Сонымен қатар, SMM, компьютерлік сауаттылық және басқа да бағыттарда оқыту курстары жүргізілуде.
2025 жылдан бастап Мемлекет басшысының «Заң және тәртіп» қағидаты мен «Таза Қазақстан» бағдарламасы аясында келесі іс-шаралар қолға алынды:
«Saqtan» жобасы – нашақорлық, суицид, құмар ойындардың алдын алу: 800 жас қамтылып, 250 жарнама жойылды.
Талғар ауданындағы 10 мектеп пен 3 колледжде «Заң және тәртіп» факультативі енгізіледі – сабақты бұрынғы құқық қорғау органдары қызметкерлері жүргізеді.
16 мың экобелсендінің қатысуымен 300-ге жуық сенбілік пен акция ұйымдастырылды.
800 жалғызбасты ардагерге көмек көрсетілді.
«Жұмысшы мамандықтар», «Достық», «Волонтерлер» аллеялары ашылды.
«Taza Like» бастамасы аясында 1000 құс ұясы орнатылды.
2025 жылдың алғашқы жартыжылдығында Алматы облысы республикалық «Ізгі істер» марафонында 1-орынға ие болды.
Бүгінде өңірде аудандар мен шалғай округтерді қоса алғанда, 10 жастар ресурстық орталығы жұмыс істейді. Ауылдық жерлерде 136 әдіскер-нұсқаушы жастар саясатын іске асырумен айналысып, бірыңғай стандартты енгізуге және жобаларды үйлестіруге көмектесуде.
Алматы облысы жастар саясатын дамытуда жүйелі тәсілді ұстанып, қолжетімділік, тиімділік және белсенділік қағидаттарына сүйенеді. Барлық қабылданған шаралар – өңір мен ел болашағының негізі болатын білімді, бәсекеге қабілетті және белсенді жас ұрпақты қалыптастыруға бағытталған.
