Қазақстан Республикасының заңнамасымен реттеледі. Негізгі құжат – «Қазақстан Республикасының Мемлекеттік рәміздері туралы» Конституциялық заңы (2007 жылғы 4 маусым).
Мемлекеттік рәміздерге не жатады?
1. Мемлекеттік Ту
2. Мемлекеттік Елтаңба
3. Мемлекеттік Гимн
Мемлекеттік рәміздерді қолдану талаптары:
-Мемлекеттік рәміздерге құрметпен қарау – әрбір азаматтың борышы.
-Олар қорланбауы, бүлінбеуі немесе басқа мақсатта (мысалы, тұрмыстық зат ретінде) қолданылмауы тиіс.
Ресми орындарда орналастыру
Мемлекеттік Ту мен Елтаңба:
- Мемлекеттік органдардың ғимараттарында орнатылуы міндетті.
- Халықаралық кездесулерде, ресми іс-шараларда пайдаланылады.
Мемлекеттік Гимнді орындау тәртібі:
-Барлық адамдар орнынан тұруы тиіс.
Ер адамдар бас киімін шешеді (әскери киім кигендер – бас киіммен тұрады).
Қолды жүрек тұсына қою.
Мемлекеттік Гимн мынадай жағдайларда орындалады:
Ресми мемлекеттік салтанаттарда;
Мемлекеттік Туды көтеру кезінде;
Президенттің қатысуымен өтетін іс-шараларда;
Халықаралық спорт жарыстарында (егер Қазақстан жеңімпаз болса);
Мектептердегі апталық жиындарда, мерекелік іс-шараларда.
Қалай орындалады?
Гимн:
Орындаушылармен тірі дауыста, хор, оркестр немесе жеке орындаушы арқылы;
Фонограмма (аудио жазба) түрінде;
Музыкалық аспаппен сүйемелденуі мүмкін.
Мемлекеттік Гимнді бұрмалау немесе өзгертуге болмайды
Сөзін немесе әуенін өзгертуге тыйым салынады.
Гимннің толық нұсқасы орындалуы тиіс.
Гимнді қысқарту, өңдеу, өз қалауы бойынша орындау – заң бұзушылық болып есептеледі.
Коммерциялық мақсатта қолдануға шектеу бар
Рәміздерді жарнамада, тауарда пайдалануға болады, бірақ ол:
- Құрметпен жасалуы керек.
- Заңға сәйкес болуы тиіс.
- Рұқсатсыз өңдеуге, өзгертуге болмайды (мысалы, түстерін өзгерту, элементтерін жою).
Мектептер мен оқу орындарында
-Рәміздерді білу мен құрметтеу бойынша сабақтар өткізіледі.
- Сыныптарда Елтаңба орнатылады, мерекелік жиындарда Ту көтеріліп, Гимн орындалады.
Жауапкершілік:
Мемлекеттік рәміздерді қорлау немесе заңсыз пайдалану:
Әкімшілік жауапкершілікке тартылады (айыппұл салынуы мүмкін);
Қылмыстық жауапкершілікте қарастырылған (егер қорлау фактісі ауыр түрде жасалса);
Ақпарат көзі: ҚР Конституциясы, ҚР заңдары, мемлекеттік рәміздерге қатысты ресми нормативтік актілер.
